Mediacja jest rozmową
Często spotykam się z pytaniem, co to właściwie jest mediacja i czym się różni od postępowania sądowego. Odpowiadam, że różni się wszystkim, albowiem jest to po prostu rozmowa, która toczy się w przyjaznych warunkach.
Z pewnością nie można tego samego powiedzieć o procesie sądowym, który cechuje się dużym formalizmem. Sąd skupiony jest na przedmiocie sprawy, którą musi rozstrzygnąć zgodnie z przepisami. To sąd decyduje o przebiegu postępowania, a na końcu narzuca rozwiązanie sprawy w orzeczeniu.
Wyobraź sobie, że decydując się na mediację na chwilę wynosisz swoją sprawę z sądu i kładziesz ją na stół u mediatora. Przy stole siadasz Ty, a także Twój przeciwnik. Towarzyszy Wam mediator, który pomaga przeprowadzić uczestnikom mediacji konstruktywną rozmowę o sprawie, która ich poróżniła. Można na chwilę zapomnieć o stresie przeżywanym na sali sądowej, gdyż w czasie mediacji nie ma skomplikowanych procedur, postępowania dowodowego, ani wydawania wyroków.
Mediator wspomaga strony w komunikacji, kieruje rozmową tak, by strony były w stanie wspólnie poszukiwać rozwiązania sporu. Mówi się, że mediacja oznacza oddanie sporu w ręce stron, gdyż w mediacji to strony same decydują czy i jak rozwiążą węzeł konfliktu. Odzyskują kontrolę nad swoimi sprawami, co moim zdaniem jest bezcenne.
Mediację prowadzi mediator
Mediator jest gościem w Waszym konflikcie. Jest osobą trzecią, przychodzi z zewnątrz i ma odpowiedni dystans do sprawy.
Mediator nie jest pełnomocnikiem uczestników mediacji. Jest on bezstronny, nie faworyzuje żadnej ze stron, natomiast wspiera je równo w procesie dochodzenia do porozumienia.
Mediator jest neutralny wobec przedmiotu sporu, to znaczy, że nie zależy mu na konkretnym rozwiązaniu i nie narzuca uczestnikom mediacji sposobu zakończeniu sporu.
Mediator nie jest sędzią, nie rozstrzyga, kto ma rację, ani nie decyduje, kto wygrywa, nie wydaje orzeczeń, nie stosuje środków przymusu.
Mediator kieruje się chęcią udzielenia pomocy, dlatego ani mediacji, ani mediatora nie należy się bać.
Mediacja jest dobrowolna
Dobrowolność to jedna z podstawowych cech różniących mediację od procesu sądowego. Kiedy ktoś Cię pozwie, nie możesz powiedzieć: „nie zgadzam się”. Stajesz się stroną i już, a brak uczestnictwa w postępowaniu sądowym może mieć bardzo negatywne skutki.
To, że mediacja jest dobrowolna oznacza, iż jej wszczęcie wymaga Twojej zgody oraz to, że możesz z niej w każdej chwili zrezygnować. Przystąpienie do mediacji nie zobowiązuje Cię do podpisania ugody. Od Ciebie zależy, czy mediacja zakończy spór. Nikt Ci niczego nie narzuca. Oczywiście dobrowolność dotyczy każdej ze stron sporu.
Uważam, że dobrowolność jest bardzo ważną cechą mediacji. Masz bowiem ten komfort, że możesz spróbować wziąć udział w mediacji nie obawiając się żadnych konsekwencji. Jeżeli okaże się, iż mediacja nie jest Twoją ulubioną metodą rozwiązywania sporów, możesz w każdej chwili wrócić na salę sądową. Pamiętaj, że to, co działo się podczas mediacji, zwłaszcza to, co strony sobie powiedziały lub zaoferowały, nie może być poruszane przed sądem z uwagi na zasadę poufności mediacji.
W mediacji nie ma wygranych i przegranych
W mediacji chodzi o to, aby każdy uczestnik osiągnął satysfakcję z uzgodnionego rozwiązania. Uzyskuje się to za pomocą rozmowy, dyskusji, „burzy mózgów”, negocjacji. To pozwala na dotarcie do rzeczywistych potrzeb stron. Uczestnicy mediacji sami decydują, na co chcą się zgodzić, a na co nie. Mogą mówić o tym, co jest dla nich ważne. Można pomyśleć, że to brzmi niewiarygodnie, bo przecież strony są zazwyczaj tak skłócone, że nawet nie mogą na siebie patrzeć. Pamiętaj jednak, że mediator jest specjalistą od komunikacji i będzie Wam pomagał rozmawiać.
W myśl zasady nic o nas bez nas, strony same krok po kroku ustalają, jakie rozwiązanie będzie akceptowalne dla wszystkich zainteresowanych. Oczywiście jest to podejście diametralnie różne od tego obowiązującego w procesie sądowym, gdzie liczą się przepisy i procedury, a rozwiązanie jest narzucane przez sędziego na mocy orzeczenia sądowego.
Ugoda zawarta przed mediatorem kończy spór sądowy
Jeżeli w trakcie mediacji jej uczestnicy dojdą do porozumienia, zawierają ugodę przed mediatorem. Sąd zatwierdza taką ugodę, co powoduje, że uzyskuje ona moc prawną ugody zawartej przed sądem. Gdy do mediacji doszło w trakcie sporu sądowego (po złożeniu pozwu), sąd umarza postępowanie. Skoro bowiem strony przed mediatorem samodzielnie rozwiązały swój spór, sąd już nie musi go rozstrzygać. Sprawa jest zakończona.
Zatwierdzenie ugody przez sąd nic nie kosztuje. Natomiast po umorzeniu postępowania sąd zwraca na rzecz strony, która wniosła sprawę do sądu opłatę od pozwu lub wniosku – 100 % opłaty, jeżeli do zawarcia ugody doszło jeszcze przed rozpoczęciem rozprawy, albo 75%, jeżeli do zawarcia ugody doszło na dalszym etapie postępowania.
Jeżeli chcesz skorzystać z mediacji w Opolu, zapraszam Cię do kontaktu.
